e-filozof.pl

Aksjomatyczna teoria religii - dla tych co uczą filozofii religii, ale jej nie rozumieją

Autor: Paweł Lechowski 3/21/2016 1:11:00 AM Ilość odsłon: 6627 Kategoria: Portal

 

Religia  jest zbudowana na aksjomatach wzajemnych relacji transcendentalnego z immanentnym.
 
I Aksjomat.  O połączeniach immanencji z transcendencją. Istnieją dwie  kombinacje immanentnego z transcendentnym; to znaczy takie, w których przeważa jeden z komponentów religii  występujących  w parze immanencja – transcendencja. Wariant, w którym występują   dwie immanencje  odrzucamy ponieważ nie prowadzi do sacrum; także odrzucamy odwrotną kombinację dwóch transcendencji, która  trywializuje sacrum. Mamy zatem:  A immanentne pozytywne, transcendentne negatywne; B  immanentne negatywne, transcendentne pozytywne. Przejście od A do B jest przejściem od religii opartej na immanencji do religii opartej na transcendencji. Bez odniesienia się do koncepcji socjum Emila Durkheima i Marcela Mossa,  psychologii głębin Carla Junga oraz socjologii głębin Gilberta Duranda nie jest możliwe naukowe wyjaśnienie tego przejścia.    
 
II Aksjomat. Religijność etnosu jest immanentna, a religijność narodu transcendentna. Termin „immanentny” oznacza w filozofii coś „istniejące wewnątrz” lub „znajdujące po tej  stronie”. Immanentność granicy związana jest tym, że socjalność w swoim aspekcie podstawowym i strukturalnym jest „totalnym zjawiskiem” (Marel Moss), a więc warunkuje nie tylko to, że znajduje się wewnątrz społeczeństwa, lecz również to, co leży na zewnątrz. Mircea Eliade, największy  historyk religii, wyraził to w formule "la natura e culturalmente condizzionata" ("przyroda jest uwarunkowana przez kulturę"-  wł.)
 
III Aksjomat.  Wprowadza się pojęcia sacrum i profanum jako rozgraniczenia sfer „bliskiej” i „dalekiej”. Obszar religii zaczyna się w strefie, odnoszącej się do "tam", to znaczy za linią immanentnej granicy, oddzielającej „tutaj” od „tam”. W pojęcie "tu - tutaj" wchodzi to, co  w socjologii przyjęło nazywać się profanum, a w pojęcie tam – wchodzi sacrum. Para sakralne („tam”) - profanne,  („tutaj”) tworzy społeczną strukturę religii. Religia - jest tym wszystkim co odnosi się do sakralnego, do „tam”.  Koncepcja sakralnego (świętego, das Heilige) po raz pierwszy została jasno sformułowana przez Rudolfa Otto. Według niego sacrum niesie w sobie jednocześnie zgrozę i błogość, potrząsa człowiekiem i straszy go, ale też zachwyca, odpycha i przyciąga, wpływa na egzystencję i ontologie człowieka, które ulegają jakościowej  zmianie. R. Otto mówił o „misterium tremendum”, o «sakramencie, sugerującym zgrozę”.  Badaczem, który zajmował się obszarem sacrum z punktu widzenia socjologii był Emil Durkheim. Według niego religia przedstawia sobą fundamentalną socjalną instytucję zbudowaną wokół pojęcia sacrum. W okresie moderny analogiczne funkcje wypełniają różnego rodzaju ideologie.
 
 
IV Aksjomat. Skala profanum odpowiada skali socjum. Poza zasięgiem społecznego „tutaj” zaczyna się „tam”.
Pytanie gdzie zaczyna się „tam”? jest o tyle istotne, że wyznaczać będzie strefę religii - religijnych poglądów, praktyk, obrzędów, zaleceń, religijnego doświadczenia i religijnych instytucji. Między „tutaj” i „tam” znajduje się strefa graniczna, która może być powiększona na dwa sposoby zarówno w kierunku „tam” jak i w kierunku „tutaj”. W pierwszym przypadku myśli się, że „tam” jest dalekie, duże i nieznane. W drugim, że „tutaj” jest głębokie tajne i skryte. „tutaj” znajduje się wewnątrz immanentnej granicy a „tam” na zewnątrz. Można przedstawić następujący obraz: „tutaj” - to mezozona, Odpowiadająca   rozmiarowi  doświadczenia tzw. zwykłego człowieka. Poza zasięgiem społecznego „tutaj” zaczyna się „tam”. „Tam” jest czymś poza zewnętrznymi granicami, czymś leżącym w „dalekim”, w makrozonie, czymś przedstawiającym duży, daleki świat. W nim dopatrują się ludzie istnienia hiperbolicznej struktury. „Daleki” pociąga za sobą świat  „bardzo duży”  -  strefę gigantów, olbrzymów, ogromnych istot, bogów i demonów. „Dalekie» zakłada istnienie „dużego”   „gigantycznego”. Dlatego religia operuje bardzo dużymi rozmiarami, które są jednym z podstawowych właściwości „sakralnego”. Dotychczas, kiedy wymawiamy słowo „wielkie” („wielkie osiągnięcie”, „wielki człowiek” itd.), rozumiemy przez nie właśnie „sakralne”
 
V Aksjomat. Profanum to też sacrum, ale  mniejsze. Występują jakościowe różnice między  „tam” i     „tutaj”. „Tam” to inne „tutaj”.     
 
VI Aksjomat. Sakralne jest jednością "tajnego dalekiego" i "tajnego bliskiego". Przejście sakralnego przez immanentną granicę to przejście małego w duże lub dużego w małe.
 
VII Aksjomat. Sfera „tam” odpowiada strukturom imaginera  (wyobraźni) jako strukturom mitu rozwiniętego w postaci dwóch reżimów kolektywnej nieświadomości w hipotezie Gilberta Duranda występują jako reżim diurna  (grupa mitow diaresis) oraz  reżim  nokturna (grupy mitów: mistyczna i syntetyczna).
 
VIII Aksjomat. W następnej  fazie Profanum staje się czymś „nie-sakralnym” . Dychotomia „tutaj” – „tam” przyjmuje formy antagonistyczne.
 
IX Aksjomat. Kolejnym krokiem na drodze przechodzenia granicy immanentnej w transcendentną jest pojawienie się religii wyjaśniających świat na sposób diurnistyczno-dualny. Dwie dychotomie: między „tutaj” i „tam” oraz „dalekim tajnym” i „bliskim tajnym” schodzą się w jedną i tę samą formę gnostycznych i manichejskich wierzeń.   
 
X Aksjomat. Apogeum przejścia do granicy transcendentnej następuje w religiach monoteistycznych. Monoteizm to brak wspólnej natury i miary dla absolutu boga i świata. W tym momencie granica immanentna staje się transcendentną, czyli „tam” nie ma nic wspólnego z „tutaj”.  Pojawia się jednorodność jako główny modus religii. 
     
 
Aksjomatyczną teorię religii dedykuje Panu Asystentowi mgr Michałowi Płóciennikowi, który mnie uczył filozofii religii w latach 2015-2016
 
Paweł Lechowski, autor aksjomatycznej teorii religii 
 

Aktualności

Najnowsze

Najczęciej komentowane

Najczęściej czytane

Komentarze

Nie napisano jescze komentarza do tej aktualności...

Dodaj komentarz

Podaj nick:
Data:

 Ilość odsłon:330867